کتاب اجوبة المسائل (النصیریة، العویصة، جیلافیة)

این کتاب یکی از آثار و تألیفات محمدبن ابراهیم صدرالدین شیرازی است. مؤلف در این رساله به پرسشهای شمس الدین خسروشاهی و ملاشمسای گیلانی و یکی از شاگردان خود در 5 مسئله فلسفی پاسخ داده است. این رساله به زبان عربی است.
- الاجوبة عن الاسولة النصیریه عن شمس الخسروشاهی: پاسخ ملاصدرا به سؤالات خواجه نصیرالدین طوسی از شمس الدین عبدالحمید عیسی خسروشاهی. شمس الدین خسروشاهی به سؤالات خواجه پاسخ نداده و ملاصدرا نخست متن نامه و سوالات خواجه را نقل کرده و سپس به پاسخ آن پرداخته است.
- اجوبة المسائل العویصه عن مظفر حسین کاشانی: پاسخ ملاصدرا به 3 سوال فلسفی در باب نفس از مظفر حسین کاشانی است.
مسئله ها:
1. درباره علم نفس به نیروهای خود
2. نیروها و اعضای بدن که تابع مزاجند...
3. تحولات شگفت انگیز اجسام نباتی و حیوانی...
4. تبدل طبیعت در نطفه به بقاء قوه فاعلی...
5. بقاء نفوس انسانی جدا از ماده...
- اجوبة المسائل جیلافیة: این نسخه نیز پاسخ ملاصدرا به یکی از شاگردان یا دوستان خود (شمسای گیلانی از بزرگان فلسفه در قرن یازدهم) در 5 مسئله فلسفی به زبان عربی است.

زندگینامه صدرالدین شیرازی (ملاصدرا):
محمدبن ابراهیم شیرازی ملقب به صدرالدین و مشهور به ملاصدرا یا صدرالمتألهین در حدود سال 979 یا 980 هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدرش ابراهیم بن یحیی قوامی یکی از وزرای دولت صفویه و مردی با نفوذ و ثروتمند بود که با نهایت کوشش به تربیت و تعلیم یگانه پسر خود کمر همت بست. زندگانی ملاصدرا را می توان به سه دوره تقسیم نمود: 1- دوره طلبگی و تلمذ و بحث و مطالعه کتب قدما و آرای حکما در شیراز و اصفهان. در این دوره وی به تتبع و تفحص آرای فلاسفه و کلام و فلاسفه مشائی و اشراقی اشتغال داشت. 2- مرحله تهذیب نفس و ریاضت و مکاشفه در روستای کهک (در نزدیکی قم) که نهایتا به کشف حقایق ربانی و علوم الهی منجر گردید. 3- مرحله تألیف و تدریس در شیراز در مدرسه ای که الله وردی خان، والی فارس بنا نهاده بود. طی این دوره ملاصدرا تقریبا تمام آثار خود را تألیف کرد. ملاصدرا حکمت الهی و فلسفه اسلامی را وارد مرحله جدید کرد، وی در آنچه علم اعلی یا علم کلی یا فلسفه اولی با حکمت الهی خوانده می شود و تنها همین بخش است که به حقیقت، فلسفه است و فلسفه حقیقی خوانده می شود، مقام فلاسفه پیش را تحت شعاع قرار داد، اصول و مبانی اولیه این فن را تغییر داد و آن را بر اصولی خلل ناپذیر استوار کرد. آخوند تا پایان عمر در شیراز به تألیف و تدریس پرداخت و در این ایام هفت بار پای پیاده به مکه سفر کرد که در بازگشت از هفتمین سفر، در بصره در سال 1050 هجری قمری درگذشت.
اساتید: شیخ بهاءالدین عاملی مشهور به شیخ بهایی، میرداماد، میرابوالقاسم فندرسکی عارف و زاهد و ریاضی دان بی همتای آن عصر و...
شاگردان: ملاصدرا شاگردان بسیاری را تربیت کرد اما از مشهورترین آنها: ملامحسن فیض کاشانی و مولا عبدالرزاق لاهیجی بودند که هر دو علاوه بر داشتن سمت شاگردی، داماد وی نیز بودند.
آثار: الحکمة المتعالیه (اسفار اربعه)، شرح الهدایة، المبدا و المعاد، حدوث العالم، المشاعر، شرح شفا، الشواهد الربوبیه، اجوبة المسائل، تفاسیر بعضی از سوره های قرآن کریم و...

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل عناوین زیر است:
- مقدمه مصحح
1- معرفی رساله اجوبة المسائل النصیریة: نسخه های خطی، پرسشهای خواجه از شمس الدین خسروشاهی، پاسخ صدرالمتألهین به پرسشهای خواجه.
2- معرفی رساله اجوبة المسائل العویصة: نسخه های خطی، مسائل این رساله و پاسخ های صدرالمتألهین.
3- معرفی رساله اجوبة السمائل الجیلافیة: نسخه های خطی، پرسشهای شمسای گیلانی، پاسخ های صدرالمتألهین
4- تصاویر نسخه ها
- فهرستها
این کتاب در سال 1378 توسط بنیاد حکمت اسلامی صدرا در تهران منتشر گردیده است. تصحیح و تحقیق این رساله بر عهده دکتر عبدالله شکیبا بوده است.1- اجوبة المسائل/ صدرالدین شیرازی
2- کتاب شناسی جامع ملاصدرا/ ناهید باقری خرمدشتی

منـابـع

کلیــد واژه هــا