الرساله الکمالیه فی الحقایق الالهیه

English فارسی 5998 نمایش |

این کتاب یکی از آثار و تألیفات امام فخر رازی به زبان فارسی است. این کتاب در جهت شناخت باری تعالی تألیف گردیده است و تألیفی است در علم منطق و نجوم. او در این اثر خود به این مطلب اشاره میکند که شرف همه علم ها از 5 چیز است:
الف) شرف معلوم و چون باری تعالی از همه معلومات شریف تر است باید که علم بدو از همه علم ها شریف تر بود.
ب) قوت براهین و چونکه برهان ها که در علم ها حقیقی خاصه غلم الهی گفته اند از مقدمه ها اولی مرکبست باید که علم ها حقیقی از همه علم ها شریف تر بود.
ج) حاجت مردم بوی و معلوم است که جمله سعادت ها دین و دنیا به شناختن باری  تعالی باز بسته است پس باید که این علم از همه علم ها شریف تر بود.
د) نیازمندی دیگر علم ها به وی
ه) بدان که ضد این علم کفر است.
این کتاب توسط محمد باقر سبزواری تصحیح و چاپ گردیده است.

معرفی اجمالی نویسنده:
امام فخرالدین ابو عبدا... محمد بن عمر بن حسین بن حسن بن علی تیمی طبرستانی مشهور به ابن خطیب رازی و امام المشککین از بزرگان متکلمین و خطبا و فیلسوف مشهور سده ششم هجری در 25 رمضان سال 543 یا 544 در شهر ری زاده شد. محمد بن عمر فخر رازی یکی از مشاهیر علمی و ادبی اسلام شمرده می شود که در عصر خود از بزرگترین علما و حکمای اسلام بوده و در علوم معقول و منقول یعنی فلسفه، کلام، ریاضیات و فقه و اصول، تفسیر قرآن و ادبیات استاد، صاحب نظر و مرجع فضلای زمان محسوب می شده است. ایشان ابتدا نزد پدرشان که خطیب مشهوری بود درس خوانده و سپس نزد کمال سمعانی (سمنانی) مقدمات علوم و نزد مجدالدین جیلی علم کلام و حکمت آموخته و ضیاءالدین عمر و محمود بن حسن حمصی دیگر علوم را فرا گرفت. برای آموختن فلسفه بوعلی و فارابی به خراسان رفت و نتیجه کامل گرفت و به ماوراء النهر سفر کرد. ایشان در فروع دین شافعی مذهب و در اصول عقاید کلامی پیرو مذهب اشعری بود و با این وصف با علمای هم کیش خود همیشه در مجادله و مناظره بود. ایشان شعرهایی پراکنده به فارسی و عربی نیز سروده است که حاوی مفاهیم پندآمیز هستند. زندگی امام فخر، علی رغم عسرت و تنگدستی دوران نوجوانی پس از ورود به خوارزم و ماوراء النهر و سکونت چند ساله در دربار خوارزمشاهیان رونق یافت. از حوادث دردناک زندگی امام فخر در سال های پایانی زندگی مرگ فرزند جوانش محمد در اواسط سال 601 ق در هرات بود. امام فخر دارای سه پسر و دو دختر بوده است. پسران او: محمد، ضیاءالدین، شمس الدین. امام فخر در سال های پایانی زندگی در هرات سکونت گزید. در اوایل سال 606 ق بیماری سختی گریبانگیر او شد و سرانجام روز عید فطر همین سال در 62 سالگی در هرات درگذشت. متن وصیت نامه امام فخر در کتاب هایی چون طبقات الشافعیه سبکی و طبقات الاطبا ذکر شده است. این وصیت نامه را وی حدود 8 ماه پیش از مرگش یعنی در 21 محرم 606 هـ.ق خطاب به شاگردش ابوبکر ابراهیم بن ابی بکر اصفهانی املا کرده است. وصیت نامه متضمن چکیده نظریات او پیرامون دین و فلسفه و قرآن با عباراتی فشرده است و در آخر مطالبی پیرامون نگهداری فرزندانش خطاب به وصی و شاگردش عنوان کرده است.

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل ده مقاله، که هر مقاله شامل چندین فصل به شرح زیر است:
*مقالت نخستین: در منطق (شامل 10 فصل): 1. در ایساغوجی 2. در تعریفات 3. در قضایا 4. در انواع قضایا 5. در تناقض 6. در عکس 7. در قیاس 8. در مختلطات 9. در شرطیات 10. در برهان
*مقالت دوم: در مقولات (شامل 10 فصل): 1. در احکام وجود 2. در تقسیم موجود 3. در تقسیم اجسام 4. در مقولات 5. در کم 6. در کیف 7. در مقولات نسبی 8. در مقوله ان یفعل و ان ینفعل 9. در متقابلان 10. در لواحق مقولات
*مقالت سوم: در معرفت باری تعالی و این مقالت مرتب است بر 20 فصل که برخی از آنها عبارتند از: شناخت واجب و ممتنع و ممکن- در اثبات واجب الوجود- در آنکه باری تعالی حق محض است- در حدوث عالم و...
*مقالت چهارم: در صفات واجب الوجود (شامل 10 فصل) برخی از آنها عبارتتند از: در بیان آنکه باری تعالی عالم است به ذات خود- در آنکه باری تعالی عالم است به کلیات- در بیان قادریت باری تعالی- در شرح صفات باری تعالی و...
*مقالت پنجم: در افعال باری تعالی (شامل 3 فصل) 1. در بیان تأثیر اول 2. در بیان آنکه معلول اول عقل محض است 3. در کیفیت صدور جمله ممکنات از عقل اول
*مقالت ششم: در احوال اجسام و حرکات و آنچه بدان تعلق دارد (شامل 10 فصل) که برخی از آنها عبارتند از: در جزء لایتجزی- در هیولی و صورت- در حرکت- در زمان- در ماهیت زمان- در اثبات مکان و...
*مقالت هفتم: در بیان افلاک (شامل 10 فصل) که برخی از آنها عبارتند از: در بیان آنکه فلک بسیط است- در بیان آنکه فلک نه گرم است و نه سرد- در اثبات نفوس فلکی- در اثبات عقول و...
*مقالت هشتم: در ارکان و عناصر (شامل 10 فصل) که برخی از آنها عبارتند از: در ترتیب ارکان- در اثبات کون و فساد- در اثبات استحالت- در مزاج- در مراتب کائنات و...
*مقالت نهم: در علم نفس (شامل 10 فصل) که برخی از آنها عبارتند از: در حد نفس- در شرح آثار نفس- در تعدید قوی- در حدوث نفس ناطقه- در سبب خوابیدن- در نفوس حیوانات و...
*مقالت دهم: در علم هیئات (شامل 6 فصل) که برخی از آنها عبارتند از: در ترتیب افلاک- در عدد افلاک- در هیئات زمین و...

منـابـع

فخرالدین رازی- الرساله الکمالیه فی الحقایق الالهیه

کلیــد واژه هــا

0 نظر ارسال چاپ پرسش در مورد این مطلب افزودن به علاقه مندی ها

0 نظر ارسال چاپ پرسش در مورد این مطلب افزودن به علاقه مندی ها