اصول و فلسفه طبیعت از نظر ابن سینا

طبیعیات در نظر ابن سینا شامل آن قسمت از حکمت است که با اشیا متحرک و متغیر سر و کار دارد و آن یک تحقیق در عین حال کیفی و کمی از جواهر جسمانی و نفسانی و اعراض آن است و با ریاضیات و الهیات حکمت نظری را تشکیل می دهد گرچه نسبت به الهیات یک علم جزئی است.

اقسام علوم طبیعی
طبیعیات شامل تمام علومی می شود که با موجودات تحت القمر یا جهان کون و فساد ارتباط دارد و شیخ الرئیس آن را به ترتیب زیر تقسیم کرده است:
1) طب
2) نجوم
3) فراست
4) تعبیر خواب
5) طلسمات (سحر طبیعی که عبارت از جلب نیروهای سماوی به سوی موجودات و نیروهای زمینی است).
6) نیرنجات (بکار بردن نیروهای زمینی برای ایجاد آثاری که به نظر خارق العاده می آید)
7) کیمیا
علوم دیگر از قبیل هندسه و نجوم و جغرافیا و علم تسطیح و علم حرکت و علم مناظر که امروزه در زمره علوم طبیعی محسوب می شود در تقسیم بندی ابن سینا از علوم ریاضی شمرده شده است.

ارکان فلسفه طبیعی
فلسفه طبیعی مبتنی بر یک سلسله اصول و ارکان است از قبیل مفهوم ماده و صورت و زمان و مکان و انواع حرکت که پایه همه شعب طبیعیات به معنی مشائی آن به شمار می آید و آن را معمولاً فن سماع طبیعی می نامند. سؤال درباره یک پدیده طبیعی در واقع به معنی استفسار است درباره علل آن پدیده مطابق با علل اربعه فلسفه ارسطو و در زمینه یک سلسله مفاهیم اساسی که بر تمام شعب علوم طبیعی حکم فرماست. و اما ادله و براهین این اصول را که پایه طبیعیات است باید در حکمت الهی و مابعدالطبیعه جست نه در خود طبیعیات زیرا چنانکه شیخ می فرماید نمی توان اصل و اساس یک علم را به وسیله همان علم به اثبات رسانید. (طبیعیات شفا ص 41-33)

منـابـع

کلیــد واژه هــا