سنت متروک تلاوت قرآن

یکی از سنت های متروک در میان ما، خصوصا از وقتی که نظام جدید تحصیل آمده است تلاوت قرآن مجید است. ما در گذشته باسواد کمتر داشتیم، در عین حال که باسواد از امروز کمتر داشتیم ولی قرآن خوان از امروز بیشتر داشتیم چون باسوادهای ما صدی نود و پنج اگر نگوییم صدی نود و نه تایشان، با اینکه باسوادند و بسا هست یکی دو زبان خارجی را هم می دانند و یک کتاب انگلیسی را اگر به او بدهی مثل بلبل می خواند ولی قرآن خواندن را بلد نیست؛ در صورتی که خود قرآن خواندن از مستحبات و از عبادات بسیار اکید و اصیل و مؤثر در نفس انسان است. نه تنها خواندن، بلکه خواندنی که در حدی توأم با دانستن باشد.

در آیات اول یا ایها المزمل هر دو تا بود؛ یعنی وقتی که فرمود: قم اللیل الا قلیلا نصفه او انقص منه قلیلا اوزد علیه، بعد فرمود: ورتل القرآن ترتیلا. قرآن را بخوان، به شکل ترتیل هم بخوان؛ به بیان واضح، نه خیلی تند و سریع و نه خیلی کند و کلمات از یکدیگر گسسته؛ در حالتی قرآن را بخوان که گویی داری خودت به خودت تلقین می کنی.
اقبال لاهوری می گوید پدرم یک جمله به من گفت که این جمله روح من را دگرگون کرد. روزی من در اتاقم داشتم قرآن می خواندم، پدرم آمد از جلو اتاق رد بشود، به من گفت: محمد! قرآن را آنچنان بخوان که گویی بر تو نازل شده است. می گوید این جمله خیلی در من اثر گذاشت. متهجدین، غیر از مسئله نماز شب، یکی از کارهایشان قرآن خواندن در سحر است. مرحوم ابوی ما، که از وقتی که ما یادمان می آید مرد متهجدی بود، صبح ها همیشه قرآن می خواندند. شاید هم بیشتر برای تعلیم بچه ها بود که بچه ها بیدار بودند؛ و همیشه هم بدون اینکه وقفه ای باشد روزی یک جزء تمام از قرآن را می خواندند با یک نظم خاصی، یعنی روز اول ماه جزء اول قرآن و روز دوم جزء دوم، روز پنجم جزء پنجم، روز بیست و هشتم جزء بیست و هشتم، روز سی ام جزء سی ام و اگر ماه 29 روزه بود روز بعدش دو جزء می خواندند، که ما هر وقت می خواستیم بفهمیم که امروز چندم ماه است از قرآن خواندن ایشان می فهمیدیم، اگر می دیدیدم ایشان مثلا جزء هفدهم را می خوانند می فهمیدیم امروز حتما هفدهم ماه است. بعدها همیشه قرآن را در سحر می خواندند.
این چیز خیلی مهمی نیست، نسبت به ما که اهل هیچ چیز نیستیم چیز مهمی است؛ ادب اسلامی این است اینکه مسلمانان، روز بگذرد و یک حزب یعنی یک چهارم یک جزء نخواند انصافا یک ظلم به قرآن است. در حدیث است حداقل روزی پنجاه آیه از قرآن بخوانید. این است که در اینجا هم من تفسیر کسانی را قبول دارم که می گویند مقصود از قرآن خواندن، مستقل از نماز شب است و قرآن کریم، خواندن قرآن را جدا از نماز شب ذکر کرده است.

امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه دعایی که در ختم قرآن می خواندند، در یکی از جمله هایش می فرماید: ''اللهم صل علی محمد و آل محمد واجعل القرآن لنا فی الظلم اللیالی مونسا''. خدایا قرآن را برای ما مونس در ظلمتهای شب قرار بده. همین طور که نماز در آن ظلمت های شب اثر دیگری بر روح انسان دارد (ان ناشئه اللیل هی اشد وطا و اقوم قیلا) به طور مسلم قرآنی که در آن وقت با حضور قلب و با ترتیل خوانده بشود اثر دیگری روی نفس انسان دارد. این است که می فرماید: ''فاقرؤا ماتیسر منه''.
 

منـابـع

کلیــد واژه هــا