تأثیر دین اسلام بر اندیشه و تفکر مسلمین
فارسی 3657 نمایش |تعلیمات مقدس اسلام اولین تاثیری که گذاشت روی اندیشه ها و تفکرات گروندگان بود. نه تنها تعلیمات جدیدی در زمینه جهان و انسان و اجتماع آورد بلکه طرز تفکر و نحوه اندیشیدنها را عوض کرد، اهمیت این قسمت کمتر از اهمیت قسمت اول نیست. هر معلمی معلومات تازه ای به شاگردان خود میدهد و هر مکتبی اطلاعات جدیدی در اختیار پیروان خود میگذارد، اما تنها برخی از معلمان و برخی از مکتبها است که منطق جدیدی به شاگردان و پیروان خود میدهند و طرز تفکر آنان را تغییر داده نحوه اندیشیدنشان را دگرگون میسازند.
این مطلب نیازمند توضیح است. چگونه است که منطقها عوض میشود؟ طرز تفکر و نحوه اندیشیدنها دگرگون میگردد؟ انسان چه در مسائل علمی و چه در مسائل اجتماعی از آن جهت که یک موجود متفکر است استدلال میکند و در استدلالهای خود، خواه ناخواه بر برخی اصول و مبادی تکیه مینماید و با تکیه به همان اصول و مبادی است که استنتاج مینماید و قضاوت میکند. تفاوت منطقها و طرز تفکرها در همان اصول و مبادی اولی است که در استدلالها و استنتاجها به کار میرود، در اینست که چه نوع اصول و مبادئی نقطه اتکاء و پایه استدلال و استنتاج قرار گرفته باشد، اینجا است که تفکرات و استنتاجات متفاوت میگردد.
در مسائل علمی تقریبا طرز تفکرها در هر زمانی میان آشنایان با روح علمی زمان یکسان است، اگر اختلافی هست میان تفکرات عصرهای مختلف است ولی در مسائل اجتماعی حتی مردمان همزمان نیز همسان و همشکل نیستند و این خود رازی دارد که اکنون مجال بحث در آن نیست. بشر در برخورد با مسائل اجتماعی و اخلاقی خواه ناخواه به نوعی ارزیابی میپردازد. در ارزیابی خود برای آن مسائل درجات و مراتب یعنی ارزشهای مختلف قائل میشود و بر اساس همین درجه بندیها و طبقه بندیها است که نوع اصول و مبادئی که به کار میبرد با آنچه دیگری ارزیابی میکند متفاوت میشود و در نتیجه طرز تفکرها مختلف میگردد. مثلا عفاف، خصوصا برای زن، یک مساله اجتماعی است، آیا همه مردم در ارزیابی خود درباره این موضوع یک نوع فکر میکنند؟ البته نه، بینهایت اختلاف است، برخی از مردم ارزش این موضوع را به حد صفر رسانده اند.
پس این موضوع در اندیشه و تفکرات آنان هیچ نقش مؤثری ندارد و بعضی بینهایت ارزش قائلند و با نفی این ارزش برای حیات و زندگی ارزش قائل نیستند. اسلام که طرز تفکرها را عوض کرد به این معنی است که ارزشها را بالا و پائین آورد، ارزشهائی که در حد صفر بود، مانند تقوا در درجه اعلی قرار داد و بهای فوق العاده سنگین برای آنها تعیین کرد و ارزشهای خیلی بالا را از قبیل خون و نژاد و غیر آن را پائین آورده تا سر حد صفر رساند.
منـابـع
مرتضی مطهری- سیری در نهج البلاغه- صفحه 110-108
کلیــد واژه هــا
0 نظر اشتراک گذاری ارسال چاپ پرسش در مورد این مطلب افزودن به علاقه مندی ها