اختصاص شهادت اعضاء و جوارح به دوزخیان از نظر روایات

در «کافی» با سند متصل خود روایت می کند از حضرت امام باقر (ع) که در ضمن حدیث مفصلی فرموده اند: «و لیست تشهد الجوارح علی مؤمن، إنما تشهد علی من حقت علیه کلمة العذاب؛ فأما المؤمن فیعطی کتابه بیمینه؛ اعضاء و جوارح بدن مؤمن در روز قیامت بر علیه او شهادت نمی دهند، بلکه شهادت می دهند بر علیه کسانی که حکم عذاب برای آنان مسجل شده است و اما مؤمن پس نامه عمل از طرف راست به او داده می شود.» (معاد علامه طباطبائی، نسخه خطی، ص 45)
و همانطور که در آیه 19 سوره فصلت ذکر شد «و یوم یحشر أعدآء الله إلی النار فهم یوزعون؛ و روزی که دشمنان خدا به سوی آتش گردآوری و سپس یکجا بازداشت می شوند»، در روایات نیز وارد است که شهادت اجزای بدن اختصاص به اهل معصیت دارد و جوارح و اعضاء مؤمنان بر آنان گواهی نمی دهند.و چون حضرت باقر (ع) در حدیث گذشته فرمودند که: جوارح شهادت می دهند بر آن کسانی که کلمه عذاب بر آنها زده شده است، و از جمله «حقت علیه کلمة العذاب» استفاده کرده اند، ممکن است که کلام آن حضرت از این آیه استنتاج شده باشد: «و قیضنا لهم قرنآء فزینوا لهم ما بین أیدیهم و ما خلفهم و حق علیهم القول فی أمم قد خلقت من قبلهم من الجن و الاءنس إنهم کانوا خـ'سرین؛ و برای آنها همدمانی گماشتیم که آنچه (از لذت های دنیوی) در پیش روی خود و آنچه پشت سرشان (در حال و آینده) داشتند در نظر آنها بیاراستند و بر آنها نیز همان عذابی که بر سر پیشینیان آنها از جن و انس آمده بود محقق شد؛ همانا آنها زیانکار بودند.» (فصلت/ 25)
در «تفسیر علی بن ابراهیم قمی» و در کتاب «من لا یحضره الفقیه» وارد است که از حضرت صادق (ع) درباره گفتار خداوند تعالی: «شهد علیهم سمعهم و أبصـ'رهم و جلودهم بما کانوا یعلمون؛ گوششان و دیدگانشان و پوستشان به آنچه می کرده اند بر ضدشان گواهی دهند» (فصلت/ 20) سؤال شد. حضرت فرمودند: یعنی «بالجلود الفروج والافخاذ» «مراد از پوست های بدن آلات رجولیت و انوثیت و ران های بدن هاست» (معاد علامه طباطبائی، نسخه خطی، ص 45)
و در «تفسیر علی بن إبراهیم» نیز وارد است که: «امام (ع) فرمودند: چون خداوند تعالی خلائق را در روز قیامت مبعوث فرماید و گرد آورد، نامه عمل هر کس را به صاحبش می رساند. آنان در نامه عمل خود نظر می کنند و یکباره همه را انکار می نمایند و می گویند: ما ابدا چنین کارهایی را انجام نداده ایم و از اینها به هیچ وجه من الوجوه اطلاعی نداریم. در این حال خداوند فرشتگان را به گواهی میخواند، و فرشتگان همه گواهی می دهند. آنان میگویند: بار پروردگارا! اینها که شهادت دادند فرشتگان تو بودند و گواهی به نفع تو دادند و سوگند یاد می کنند که ما ابدا چنین کارهایی را به جای نیاورده ایم! و اطلاعی از این اعمال نداریم! و اینست معنای گفتار خداوند متعال که: سپس خداوند ایشان را بر می انگیزد و آنان برای شما سوگند دروغ یاد می کنند. و چون کار به اینجا میرسد پروردگار تعالی بر دهان های آنها مهر میزند و اعضاء و جوارح بدن آنها به آنچه در دنیا به جای آورده اند گواهی می دهد.»

منـابـع

کلیــد واژه هــا