شیخ کشی

محمدبن عمروبن عبدالعزیز که کنیه او ابوعمرو بود، از چهره های درخشان در اواسط نیمه اول قرن چهارم هجری و از علمای معروف و استاد در رجال و اخبار و از محدثین امامیه است. وی از اصحاب و شاگردان محمدبن مسعود عیاشی می باشد و تلعکبری از او روایت نموده است که به جهت شاگردی عیاشی به او غلام عیاشی می گویند. کشی در علم رجال و اخبار و مخصوصا آنچه مربوط به احوال رجال می باشد، بصیرت و آگاهی داشته است. و صاحب کتاب رجال به نام خودش یعنی رجال کشی می باشد و نام اصلی آن "معرفة اخبارالرجال" و یا "معرفة الناقلین عن الائمه الصادقین (ع)" است که شامل بیشترین احادیث مربوط به احوال رجال شیعه بوده و دارای مطالب ارزنده منحصر به فرد است و او در این موضوع دارای علم و دانش فراوانی بود ولی به گفته علمای رجال وی راویان عامه و خاصه را با هم و به طور مخلوط آورده است.
شیخ طوسی مطالب او را خلاصه کرد و مطالب اضافی و زاید را حذف نمود و اختصاص به راویان خاصه داد و اختیارالرجال یا اختیار الکشی نامید. اصل کتاب رجال کشی در دسترس نیست. سال وفات کشی مانند سال وفات استادش معلوم نیست لکن با شیخ کلینی و صدوق اول علی بن بابویه معاصر بوده و از رجال قرن چهارم می باشد. تلعکبری هارون بن موسی وفات او را در سال 385 هـ ق ذکر می کند.

اساتید کشی:
شیخ ابوعمرو کشی، در کتاب "رجال" خودش بسیاری از استادانش را نام برده، از آن جمله:
1- محمدبن مسعود عیاشی سمرقندی
2- محمدبن قولویه قمی
3- ابواسحق ابراهیم بن نصیر کشی
4- علی بن محمد قتیبه قتیبی نیشابوری
5- وراق کشی
6- ابومحمد جبرئیل بن محمد فارابی
7- ابومحمد دمشقی
8- احمدبن موسی همدانی
9- یوسف بن سخت
10- محمدبن یعقوب بیهقی
11- محمد شاذانی
12- حمدان بن حمدان
13- احمدبن ابی عوف نجار
14- ابوسعید جعفر تاجر سمرقندی
15- جعفربن محمد جرجانی (از علمای عامه). در کتاب نام 58 نفر را ذکر کرده که ما فقط 15 نفر را ذکر کردیم.

شاگردان کشی:
1- شیخ اجل، هارون بن موسی تلعکبری (به نقل شیخ طوسی)
2- جعفربن محمد (قولویه) (به نقل از نجاشی)
3- ابواحمد حیدربن محمدبن نعیم سمرقندی (به نقل از محدث نوری). به جز این سه نفر شخص دیگری ذکر نشده است.

منـابـع

کلیــد واژه هــا