جستجو

آیا تکرار و یکنواختی بهشت ملالت بار نیست؟

بعضی ایراد می کنند و می گویند آنچه از آیات و روایات استفاده می شود این است که نعمتهای الهی در این کانون بزرگ رحمت یکنواخت است، و می دانیم این مساله مخصوصا در دراز مدت آتش شور و شوق و نشاط را خاموش می کند، زیرا بهترین صحنه ها، زیباترین مناظر، و جالبترین غذاها، با تکرار شکل عادی به خود می گیرد، تا آنجا که گاهی انسان برای بر هم زدن این یکنواختی به زندگی ساده تر و مشقت بارتر تن در می دهد تا تنوعش آن را جبران کند!.
در پاسخ به سه نکته باید توجه داشت نخست اینکه ما نباید با معیارهای جسمی و روانی این جهان درباره آن جهان قضاوت کنیم، ای بسا این حالت روانی که در این جهان در ما وجود دارد که با تکرار خسته و ملول و بی تفاوت می شویم در آنجا برعکس باشد، هرچه بیشتر انسان می بیند شوقش بیشتر می گردد، و هر قدر تکرار می کند لذتش افزونتر می شود، و به این ترتیب تکرارها مایه تشدید لذات معنوی و مادی می گردد!. چه دلیلی داریم که وضع روحی انسان در آنجا و در اینجا از این جهت یکی است.
ثانیا در همین جهان نیز نعمتهایی وجود دارد که هیچگاه انسان از آن سیر نمی شود، ما هر قدر هوای تازه و پراکسیژن را استنشاق کنیم از آن خسته و ملول نخواهیم شد، بلکه دائما از آن لذت می بریم و برای ما مایه نشاط است.
آب یک نوشیدنی کاملا ساده و یکنواخت است ما اگر صدها سال عمر کنیم نوشیدن آب گوارا به هنگام تشنگی از همه چیز برای ما لذت بخش تر است، و همان است که می گوییم آب طعم حیات دارد، نه خسته می شویم و نه بی اعتنا بلکه آب گوارا همیشه برای تشنگان فوق العاده و جالب و جذاب است. چه مانعی دارد که در آنجا نیز خداوند حالتی شبیه تشنگی (تشنگی لذتبخش نه مزاحم و آزاردهنده، همچون تشنگی لقای محبوب) بر انسان مسلط سازد، و به خاطر ان دائما از نعمتهای روحانی و جسمانی بهشت فوق العاده درک لذت کند؟!
ثالثا از آنجا که ذات و صفات خدا بی نهایت است، بدون شک جلوه های روحانی و معنوی او نیز پایان نمی گیرد، هر روز لطف و عنایت تازه ای و هر دم رحمت و هدایت جدیدی بر بهشتیان و مقربان درگاهش می فرستد، به گونه ای که اصلا تکراری در آن نیست مگر بی نهایت ممکن است مکرر شود؟! نعمتهای مادی نیز جلوه های رحمانیت و رحیمیت اویند، آنها نیز حد و نهایتی به خود نمی پذیرند. چه مانعی دارد همان درختان بهشتی، همان نهرها، همان گلها، همان رنگ و بوها، همان شرابهای طهور، هر روز و هر ساعت رنگ و بوی تازه ای، و شکل و عطر جدید داشته باشند؟ دائما رنگ عوض کنند، دائما دگرون شوند، دائما چهره نو پیدا کنند، به گونه آی که یک غذا و یک منظره فقط یکبار در تمام عمر بهشتیان دیده شود و مورد استفاده قرار گیرد! (عجب صحنه ای!).
پاره ای از آیات قرآن و روایات اسلامی نیز این مطلب را تایید می کند. «کل یوم هو فی شان؛ او هر زمان در شان و کاری است!» (الرحمن/ 29)  مفسران در تفسیر این آیه بیانات بسیار متنوع و گوناگونی دارند که هر کدام به یکی از افعال خداوند مساله آفرینش و مرگ انسانها، یا رزق و حیات آنها یا عزت و ذلت اقوام، یا آمزش گناهان و برطرف ساختن اندوهها، یا فراهم ساختن منافع و دفع زیانها، اشاره می کند، ولی بدون شک آیه مفهوم گسترده ای دارد که هرگونه دگرگونی را در اوضاع جهان در بر می گیرد، و از آنجا که دلیلی بر تخصیص آیه به دنیا در دست نیست بلکه ذکر این آیه بعد از آیه ی «کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذوالجلال والاکرام: تمام کسانی که روی زمین هستند فانی می شوند و تنها ذات ذوالجلال و گرامی پروردات باقی می ماند». (الرحمن/ 26 و 27) می تواند قرینه ای باشد بر اینکه دگرگونیها و تنوعها در سرای دیگر نیز ادامه دارد، و بهشتیان به اراده خداوند هر روز در شان و در کاری هستند. بعضی از مفسران نیز «کل یوم» را تعمیم داده و ایام دنیا آخرت را هر دو مشمول آن دانسته اند.
در حدیثی از امام صادق (ع) می خوانیم: «ان الله خلق جنة لم یرها عین، و لم یطلع علیها مخلوق، یفتحها الرب تبارک و تعالی کل صباح فیقول ازدادی طیبا! ازدادی ریحا: خداوند بهشتی آفریده که هیچ چشمی ندیده، و هیچ مخلوقی از آن آگاه نیست، پروردگار متعال هر صبحگاه آن را می گشاید و می گوید: بوی خوشت را افزون کن! و نسیمت را بیفزای»! در حدیث دیگری از امام باقر (ع) آمده است: «ان اهل الجنة توضع لهم موائد علیها من سائر ما یشتهونه من الاطعمة التی لا الذ منها و لا اطیب، ثم یرفعون عن ذلک الی غیره: برای اهل بهشت سفره هایی می گسترانند که بر آن آنچه مورد علاقه آنها از طعامها است قرار داده می نوشد طعامهایی که از آن لذیذتر و خوش بوتر نیست، سپس آنها را از سر آن سفره بلند کرده، و سفره دیگری برای آنها می گسترانند». این تعبیرات به خوبی نشان می دهد که در آنجا تکراری وجود ندارد بلکه هر لحظه الطاف و عنایات تازه ای است!.
این سخن را با اشاره کوتاهی از سوی یکی از مفسران پایان می دهیم که گفته است: «آیه فوق اشاره به تجلی حق در هر زمان، و در هر یک از نفوس انسانی بر حسب استعدادش داد، و می دانیم تجلیات خداوند را نهایت و پایانی نیست». بدون شک این تمام مفهوم آیه نیست بلکه می تواند جزئی از مفهوم آیه باشد (دقت کنید).

منابع

  • پیام قرآن ج6 ص356

کلید واژه ها

بهشت انسان حدیث قرآن

مطالب مرتبط

ملکوت زمین، جایگاه بهشت و دوزخ شرط وصول به بهشت و توصیف نعمت های آن از نظر آیات و روایات راه های ورود به غرفه های بهشتی توصیف پاره ای از نعمت های بهشتی در آیات قرآن بهشت از نظر آیات و روایات نعمتهای بهشتی از منظر احادیث و روایات بهشت حقیقتا کجا است؟

اطلاعات بیشتر

انواع بهشت ها در آخرت معنای بهشت آیا در بهشت تکاملی هم وجود دارد؟ لذت اهل بهشت در مقایسه خویش با اهل جهنم

ابزار ها